The Wisdom of Money / H σοφία του χρήματος

Money is an evil that does good, and a good that does evil. It inspires hymns to the prosperity it enables, manifestos about the poor it leaves behind, and diatribes for its corrosion of morality. In The Wisdom of Money, one of the world s great essayists guides us through the rich commentary that money has generated since ancient times both the passions and the resentments as he builds an unfashionable defense of the worldly wisdom of the bourgeoisie.
Bruckner begins with the worshippers and the despisers. Sometimes they are the same people priests, for example, who venerate the poor from within churches of opulence and splendor. This hypocrisy endures in our secular world, he says, not least in his own France, where it is de rigueur even among the rich to feign indifference to money. It is better to speak plainly about money in the old American fashion, in Bruckner s view. A little more honesty would allow us to see through the myths of money s omnipotence but also the dangers of the aristocratic, ideological, and religious systems of thought that try to put money in its place. This does not mean we should emulate the mega-rich with their pathologies of consumption, competition, and narcissistic philanthropy. But we could do worse than defy three hundred years of derision from novelists and poets to embrace the unromantic bourgeois virtues of work, security, and moderate comfort. It is wise to have money, Bruckner tells us, and wise to think about it critically.

“Παρά την περιφρόνησή µου στα πλούτη, αν µπορούσα να αποφασίσω, θα διάλεγα ό,τι καλύτερο µπορούν να µου προσφέρουν”.Σενέκας, Για µια ευτυχισµένη ζωή

Το χρήµα είναι µια υπόσχεση που επιδιώκει τη σοφία. Η έκφραση πρέπει να γίνει κατανοητή µε διπλή έννοια: είναι σοφό να έχουµε χρήµατα, είναι σοφό να αναρωτιόµαστε πάνω σ’ αυτά.

O Πασκάλ Μπρυκνέρ αφηγείται την ιστορία του χρήµατος και του πλούτου, εξετάζει το χρήµα από φιλοσοφική και πολιτική σκοπιά και αναλύει τη στάση µας απέναντί του. Μερικοί από µας είναι φτωχοί, άλλοι είναι νεόπλουτοι, λιγοστοί είναι κληρονόµοι και συνεχιστές µεγάλων περιουσιών. Τι συναισθήµατα προκαλεί το χρήµα; Τι υλικές επιδιώξεις έχουν οι άνθρωποι και ποιες από αυτές οµολογούν;

Ζούµε σε κοινωνίες όπου ο φθόνος θεωρείται εύλογος κι όπου επικρατεί ακόµα η χριστιανική ιδέα περί του φτωχού που θα ανταµειφθεί στον άλλο κόσµο. «Η σοφία του χρήµατος» ξεκαθαρίζει τις προκαταλήψεις µας, αποκαλύπτει τις αδυναµίες µας και φωτίζει τις ανθρώπινες φιλοδοξίες που µπορούν να υλοποιηθούν στη σύγχρονη δηµοκρατία. Ο Μπρυκνέρ παραπέµπει στους «Σοφούς» της αρχαιότητας, του Μεσαίω­να, της Αναγέννησης, του Διαφωτισµού, των µεγάλων ιδεολογιών και θρησκειών γράφοντας τη µακρά ιστορία του χρήµατος και µαζί αυτή του ονείρου του ανθρώπου να γίνει πλούσιος.