The Quiet American / Ο ήσυχος Αμερικανός

“I never knew a man who had better motives for all the trouble he caused,” Graham Greene’s narrator Fowler remarks of Alden Pyle, the eponymous “Quiet American” of what is perhaps the most controversial novel of his career. Pyle is the brash young idealist sent out by Washington on a mysterious mission to Saigon, where the French Army struggles against the Vietminh guerrillas.
As young Pyle’s well-intentioned policies blunder into bloodshed, Fowler, a seasoned and cynical British reporter, finds it impossible to stand safely aside as an observer. But Fowler’s motives for intervening are suspect, both to the police and himself, for Pyle has stolen Fowler’s beautiful Vietnamese mistress.
Originally published in 1956 and twice adapted to film, The Quiet American remains a terrifiying and prescient portrait of innocence at large. This Graham Greene Centennial Edition includes a new introductory essay by Robert Stone.

Βιετνάμ, δεκαετία του ’50. Ο βρετανός δημοσιογράφος Φάουλερ ζει στη Σαϊγκόν και καλύπτει την εξέγερση των Βιετναμέζων κατά της γαλλικής αποικιοκρατίας. Έχει μιαν όμορφη βιετναμέζα ερωμένη, περιφέρει τον ευρωπαϊκό σκεπτικισμό του και αφουγκράζεται τη βουή της πόλης.
Και τότε εμφανίζεται ένας νεαρός, ευγενικός Αμερικανός, ο Πάιλ, πράκτορας των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, που έχει ως στόχο να υπονομεύσει τη γαλλική κυριαρχία στην περιοχή, προκειμένου το Βιετνάμ να περιέλθει στην αμερικανική επιρροή. Είναι ιδεαλιστής, ηθικολόγος, φανατικός οπαδός του καλού και αδιάλλακτος εχθρός του κακού. Αν και συνδέεται φιλικά με τον Φάουλερ, του αποσπά την ερωμένη, την οποία σκοπεύει να παντρευτεί για να τη σώσει από τη διαφθορά. Αυτός ο καλός, ο ήσυχος Αμερικανός δεν διστάζει να οργανώσει μια τρομοκρατική βομβιστική επίθεση στην καρδιά της Σαϊγκόν με πολλά θύματα, ανάμεσά τους και παιδιά.
Είναι η στιγμή που ο Φάουλερ αποφασίζει να εγκαταλείψει τη βολική ουδετερότητά του και να έρθει σε συνενόηση με τους αντάρτες…
Ο Γκρην περιγράφει με ακρίβεια και βάθος τα διλήμματα του κεντρικού ήρωά του, το ερωτικό πάθος και τη ζηλοτυπία, το ζήτημα της ατομικής ευθύνης, την οδυνηρή ενδοσκόπηση στην οποία προβαίνει για να εξακριβώσει τα βαθύτερα κίνητρα των πράξεών του (δρα από ηθική αγανάκτηση; από πολιτική πεποίθηση; ή από ζήλια;).
Ο Γκρην ασκεί επίσης -με προφητικό τρόπο- κριτική στην αμερικανική πολιτική. Καταδικάζει -πολλά χρόνια πριν από την αμερικανική εμπλοκή στο Βιετνάμ, πριν από την επέμβαση στο Ιράκ, πριν απο το Ανθρώπινο στίγμα του Φίλιπ Ροθ- τον πουριτανισμό και την αλαζονική πεποίθηση των ΗΠΑ ότι αποτελούν την ενσάρκωση του υπέρτατου αγαθού και ότι αποστολή τους είναι να το επιβάλουν στον υπόλοιπο κόσμο.