The Komnene Dynasty: Byzantium’s Struggle for Survival, 1057–1185 / Η δυναστεία των Κομνηνών Ο αγώνας του Βυζαντίου για επιβίωση 1057-1185

The 128-year dynasty of the Komneni (1057 to 1185) was the last great epoch of Byzantium, when the empire had to fend off Turkish and Norman foes simultaneously. Starting with the extremely able Alexios I, and unable now to count on help from the West, the Komneni played their strategic cards very well. Though the dynasty ended in cruelty and incompetence under Andronikos I (the Terrible), it fought a valiant rear-guard action in keeping eastern Christendom alive. The Komnene dynasty saw several changes in Byzantine military practice, such as the adoption of heavy cavalry on the western model, the extensive use of foreign mercenaries and the neglect of the navy (both of which were to prove a huge and possibly fatal disadvantage). A chapter is devoted to the famous Varangian Guard, which included many Saxons in exile following the Norman conquest of England. The terrible defeat at Myriokephalon in 1176 sealed the doom of the dynasty, preparing the way for the conquest of Constantinople by the Fourth Crusaders.

Η δυναστεία των Κομνηνών, που κατείχε την εξουσία για 128 χρόνια, από το 1057 ως το 1185, αποτελεί την τελευταία λαμπρή εποχή του Βυζαντίου, κατά την οποία η αυτοκρατορία έπρεπε να αναχαιτίσει ταυτόχρονα τους Τούρκους και τους Νορμανδούς.

Αρχίζοντας με τον Αλέξιο Α΄, και χωρίς να μπορούν πια να υπολογίζουν σε βοήθεια από τη Δύση, οι Κομνηνοί κατέστρωσαν τη στρατηγική τους πολύ καλά. Και μόλο που η δυναστεία κατέληξε μέσα στη βία και στην ανικανότητα, παρ’ όλες τις καλές προθέσεις του τελευταίου Κομνηνού, του Ανδρόνικου Α΄, έπαιξε πολύτιμο ρόλο κρατώντας τη Χριστιανοσύνη της Ανατολής ζωντανή.

Επί Κομνηνών έγιναν πολλές αλλαγές στη στρατιωτική οργάνωση του Βυζαντίου: δημιουργήθηκε βαρύ ιππικό κατά τα δυτικά πρότυπα, ενώ χρησιμοποιήθηκαν σε ευρεία κλίμακα μισθοφόροι και παραμελήθηκε το ναυτικό (δύο πρακτικές που σε βάθος χρόνου θα αποδεικνύονταν καταστροφικές και ίσως μοιραίες). Επίσης, ένα κεφάλαιο αφιερώνεται στη φημισμένη Βαράγγια Φρουρά, που περιλάμβανε στις τάξεις της πολλούς Σάξονες, εξόριστους μετά την κατάκτηση της Αγγλίας από τους Νορμανδούς.

Η βαριά ήττα στο Μυριοκέφαλο, το 1176, σήμανε την αρχή του τέλους για τη δυναστεία, και άνοιξε τον δρόμο για την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους.