Palimpsests: Literature in the Second Degree / Παλίμψηστα Η λογοτεχνία δευτέρου βαθμού

By definition, a palimpsest is “a written document, usually on vellum or parchment, that has been written upon several times, often with remnants of erased writing still visible.” Palimpsests (originally published in France in 1982), one of Gérard Genette’s most important works, examines the manifold relationships a text may have with prior texts. Genette describes the multiple ways a later text asks readers to read or remember an earlier one. In this regard, he treats the history and nature of parody, antinovels, pastiches, caricatures, commentary, allusion, imitations, and other textual relations.

 

Gérard Genette is one of the most original and influential literary critics of modern France. He is the major practitioner of narratological criticism, a pioneer in structuralism, and a much-admired literary historian. Such works as Narrative Discourse and Mimologics (Nebraska 1995) have established his international reputation as a literary theorist of the first order.

Το παλίμψηστο, ως γνωστόν, είναι μια περγαμηνή όπου έχει αποξεστεί μια πρώτη εγγραφή για να χαραχτεί μια άλλη, η οποία δεν κρύβει εντελώς την αρχική.
Στο βιβλίο αυτό παλίμψηστα, μεταφορικά μιλώντας, είναι τα υπερκείμενα.

Ο συγγραφέας περιγράφει αναλυτικά τους ποικίλους τρόπους με τους οποίους ένα μεταγενέστερο κείμενο ωθεί τους αναγνώστες του, ρητά ή υπόρρητα, να διαβάσουν ή να θυμηθούν κάποιο παλαιότερο.
Μέσα από παραδείγματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και πρωτίστως της γαλλικής, ο Ζενέτ πραγματεύεται συστηματικά τη φύση και τη γραμματολογική θέση συγκεκριμένων λογοτεχνικών γενών (λ.χ. της παρωδίας, του παστίς, του αντιμυθιστορήματος, της γελοιολογίας), καθώς και το πολύπλεγμα των υπερκειμενικών σχέσεων. 
«Η θέση και η δράση στο λογοτεχνικό πεδίο αυτής της δευτέρου βαθμού λογοτεχνίας», λέει ο συγγραφέας, «που γράφεται διαβάζοντας, είναι εν γένει, και δυστυχώς, παραγνωρισμένες. Επιχειρούμε εδώ να εξερευνήσουμε τούτα τα εδάφη. Ένα κείμενο μπορεί πάντα να διαβάζει ένα άλλο, και ούτω καθεξής ως το τέλος των κειμένων. Και τούτο εδώ δεν ξεφεύγει από τον κανόνα: τον εκθέτει και εκτίθεται κι αυτό το ίδιο. Θα διαβάσει καλά όποιος διαβάσει τελευταίος».